لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، اما برخی استان‌ها مانند زنجان، سمنان، آذربایجان شرقی و اصفهان درباره رقم درنظر گرفته برای اعتبار استانی در سال مالی آینده گلایه‌هایی را مطرح کرده‌اند. از سویی دیده نشدن برخی طرح‌ها ازجمله احیای زاینده‌رود و جبران خسارت کشاورزان حاشیه آن در سال‌های گذشته هم انتقاد‌هایی را برانگیخته است و منتقدان امیدوارند نمایندگان استان‌شان بتوانند با چانه‌زنی، بودجه بیشتری دریافت کنند. مجموع بودجه کل استان‌های کشور در لایحه بودجه سال آینده معادل ۳۵۳ هزار و ۶۲۱ میلیارد تومان است.

صدرنشینان جدول بودجه ۱۴۰۰

در میان استان‌ها، برخی جایگاه خود را مانند سال گذشته در جدول بودجه حفظ کرده‌اند. تهران مانند سال گذشته بیشترین اعتبار یعنی ۴۴ هزار و ۴۸۱ میلیارد تومان را به‌خود اختصاص داده است. بعد از تهران، خراسان رضوی با ۲۴ هزار و ۲۴۱ میلیارد تومان، فارس ۲۲ هزار و ۸۹۴ میلیارد تومان، خوزستان ۲۲ هزار و ۵۲۵ میلیارد تومان و اصفهان با ۲۰ هزار و ۷۵ میلیارد تومان، بیشترین بودجه استانی را به‌خود اختصاص داده‌اند.

قعرنشینان جدول بودجه ۱۴۰۰

استان‌های با کمترین بودجه تقریبا مشابه هر سال هستند. قم با ۴۶۶۲ میلیارد تومان مانند سال گذشته آخرین رتبه را از نظر دریافت اعتبار دارد. بعد از قم، سمنان ۴۸۳۶ میلیارد تومان، خراسان شمالی ۴۸۶۱ میلیارد تومان، ایلام ۵۰۴۰ میلیارد تومان و قزوین با ۵۱۵۵ میلیارد تومان در رتبه‌های پایینی جدول استانی بودجه قرار دارند.

بیشترین و کمترین افزایش بودجه

در لایحه ۱۴۰۰ بودجه همه استان‌ها افزایش خوبی داشته است، اما برخی استان‌ها توانسته‌اند بیشترین سهم را در این افزایش به‌خود اختصاص دهند. تهران با ۱۳ هزار و ۱۰۲ میلیارد تومان، فارس ۹۳۵۳ میلیارد تومان، خوزستان ۹۱۳۳ میلیارد تومان، خراسان رضوی ۸۷۴۵ میلیارد تومان و اصفهان با ۷۳۷۳ میلیارد تومان بیشترین افزایش را نسبت به بودجه ۱۳۹۹ به‌خود اختصاص داده‌اند. استان‌های محروم و البته کم جمعیت نیز کمترین افزایش را داشته‌اند. در این بخش قم کمترین رقم افزایش را داشته است و فقط ۱۶۸۵ میلیارد تومان به بودجه این استان اضافه شده است. همچنین در سمنان شاهد ۱۷۳۹ میلیارد تومان، خراسان شمالی ۱۹۳۶ میلیارد تومان، ایلام ۱۹۸۱ میلیارد تومان و قزوین ۱۹۸۷ میلیارد تومان افزایش اعتبار هستیم.

بودجه پایین برای طرح‌های بی‌شمار کشاورزی

کل اعتبار تملک دارایی سرمایه‌ای یا در واقع همان اعتباری که دولت با هدف توسعه برای طرح‌های عمرانی در استان‌های مختلف کشور اختصاص می‌دهد، ۱۸ هزار و ۴۰ میلیارد تومان است. در این بخش که بیشتر انتقاد‌ها به آن مطرح شده است، حمل‌ونقل با ۲۵۹۶ میلیارد تومان، توسعه خدمات شهری و روستایی ۲۳۳۰ میلیارد تومان، ورزش ۱۸۸۳ میلیارد تومان، کشاورزی و منابع طبیعی ۱۵۲۰ میلیارد تومان و آب و فاضلاب با ۱۶۲۵ میلیارد تومان بیشترین سهم را به‌خود اختصاص داده‌اند. بدون توجه به میزان اعتبار در این بخش از لایحه بودجه ۱۴۰۰، بیشترین تعداد طرح را در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی شاهد هستیم.

انتقاد اصفهانی‌ها به بودجه زاینده‌رود

در شرایطی که اصفهان در جایگاه پنجم بودجه استان‌ها قرار گرفته، اما مسئولان این استان انتقاد‌هایی به نحوه توزیع اعتبار برای احیای زاینده‌رود دارند. «علیرضا نصر اصفهانی» رئیس شورای شهر اصفهان یکی از این منتقدان است که می‌گوید باید برای احیای زاینده‌رود تلاش بیشتری در بودجه می‌شد. «محمدتقی نقدعلی» نماینده شهرستان خمینی‌شهر در مجلس نیز در این‌باره توضیح می‌دهد که در لایحه ۱۴۰۰ برای برخی از طرح‎های انتقال آب در حوضه آبریز زاینده‌رود بودجه بالایی دیده شده است درحالی‌که برای جبران برداشت‌های حوضه آبریز هیچ اعتباری تعیین نشده است. تشکیل ستاد احیای زاینده‌رود هم موضوعی است که به تصویب رسیده، اما تا‌کنون نتیجه عملی نداشته است و اصفهانی‌ها امیدوار بودند تکلیف این ستاد و بودجه مورد نیاز آن در لایحه ۱۴۰۰ تعیین شود.

راه‌آهن، اولویت اردبیل و خراسان‌شمالی

در خراسان شمالی و اردبیل یکی از مهم‌ترین پروژه‌های در دست اجرا راه‌آهن است. راه‌آهن اردبیل-میانه بیش از ۸۰ درصد پیشرفت دارد. آنطور که «سید کاظم موسوی» نماینده اردبیل هم خبر می‌دهد بیش از ۵ هزار میلیارد در لایحه بودجه سال آینده برای این پروژه پیش‌بینی شده که نمایندگان تلاش دارند آن را در هنگام بررسی در مجلس با رایزنی افزایش دهند. در خراسان شمالی ماجرا کمی پیچیده‎تر است. مدتی پیش «علی جدی» نماینده شیروان در مجلس از نبود حتی یک کیلومتر راه‌آهن در این استان گلایه کرده بود؛ و حالا اعداد و ارقام منتشر شده نشان می‌دهد برای پروژه ساخت آنتن ایستگاه راه‌آهن جوین- اسفراین- بجنورد- شیروان ۳۰۰ میلیارد ریال برآورد اعتباری صورت گرفته است. همچنین برآورد اعتبار برای پروژه قدیمی راه‌آهن گرگان- بجنورد و شیروان- مشهد ۱۵ میلیارد ریال است.

قطار شهری قم و انتقاد از اعتبار کم

پروژه‌های فصل حمل‌ونقل بیشترین سهم را در بخش اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به‌خود اختصاص داده‌اند. اما مسئولان قم از میزان بودجه تعیین شده برای تکمیل قطار شهری انتقاد دارند. «عبدالله جلالی» رئیس شورای اسلامی شهر قم با انتقاد از بودجه درنظر گرفته شده برای قطار شهری قم در لایحه سال آینده، مبلغ ۳۴ میلیارد تومان برای این پروژه مهم را بسیار ناچیز توصیف کرده بود که حتی نمی‌تواند جوابگوی هزینه ایجاد یک ایستگاه قطار شهری باشد. در خراسان رضوی هم قطار شهری یکی از پروژه‌های مهم در بودجه است که بیش از ۸۰ میلیارد تومان اعتبار دریافت کرده.

نگاه بودجه ۱۴۰۰ به بیمارستان‌های سیستان‌وبلوچستان

سیستان‌وبلوچستان به‌عنوان محروم‌ترین استان ایران، مشکلات زیادی در حوزه بهداشت و درمان دارد. نکته جالب بودجه ۱۴۰۰ توجه ویژه به این بخش است که رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان خبر آن را می‌دهد. «سید محمد هاشمی شهری» با بیان اینکه ردیف پایدار اعتباری برای بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی جدید زاهدان در لایحه بودجه ۱۴۰۰ دیده شده است، اظهار امیدواری می‌کند با تلاش نمایندگان این ردیف اعتباری تصویب و این بیمارستان در سال‌های آینده تکمیل شود.

محرومیت‌ها از نگاهی دیگر

در دیگر استان محروم یعنی خوزستان، اما دغدغه‌ها از جنس دیگری است. شهروندان و فعالان اجتماعی این استان با توجه به اتفاقات اخیر در حوزه آب و فاضلاب اهواز و بندر امام (ره) و تخلف‌های اعتباری که سازمان بازرسی کشور به آن اذعان کرده بود، امیدوارند بودجه خوب این استان در جایگاه چهارم جدول استانی با بی‌کفایتی مسئولان هدر نرود و صرف رفع محرومیت‌ها شود.

***
کمیسیون‌های تخصصی مجلس از امروز (یکشنبه) بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ را در دستور کار دارند و پیشنهاد‌های خود را در مورد لایحه بودجه ارائه خواهند کرد. اغلب استان‌های محروم امیدوارند بتوانند با چانه‌زنی نمایندگان خود سهم بیشتری از بودجه دریافت کنند.