این ضرب المثل در مورد افرادی است که با اینکه نظراتشان اشتباه است باز هم با لجاجت روی حرف خود پافشاری می کنند و به نظر می رسد اصولا زمانی به مثل مورد بحث استناد می شود که لجاجت و یکرنگی مبنای کلام باشد نه استقامتی معقول و منطقی. همین نکته، بار منفی بر این مثل مرتبط می سازد فرق است میان استقامت و ثبات شخصیت با لجاجت و یکرنگی. استقامت امری مقدس می باشد و معنای پایداری شخص در برابر عواملی است که او را از مقصد باز می دارند. در حالی که لجاجت و یکرنگی معمولا با زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی و معیارهای منطقی همراه است زیرا درچنین مواردی « هدف وسیله را توجیح می کند ».
انگیزه ی بسیاری از کسانی که با اصول و تعالیم انبیا مبارزه می کردند و در شرایطی دست به خون پاک بهترین بندگان خدا می آغشتند، ریشه در لجاجت و اصرار آنها داشته، نه پایداری آن.
تاریخ گواه آنست که بسیاری از کسانی که بدترین اهانت ها و ستم ها را در حق رسول خدا روا داشتند کسانی بودند که بیش از دیگران به امین بودن رسول اذعان داشته اند.
بنابراین نه تنها نباید معتقد باشیم که حرف مرد یکی است بلکه براساس آموزه های دینی و سیره عقلا لازم است حرف مرد دوتا شود. هنگاهی که عصبانی می شویم و تصمیم می گیریم انتقام بگیریم وقتی رای و نظری می دهیم که بعدها عدم درستی آن برایمان ثابت می شود و زمانی که مسیری را انتخاب می کنیم که بعدها روشن می شود به اصطلاح این ره به ترکستان می رود و مواردی از این نمونه مصادیقی هستند براین که گاه گاهی برگشتن از حرف و رای قبلی نه تنها پسندیده بلکه ضروری است. و به قول معروف در چنین مواردی باید از خر شیطان پیاده شد.
در بعضی از مواقع افراد برای لجبازی و پافشاری و ماندن برسر حرفشان دلیل بسیار محکمی دارند اما بخاطر خجالت کشیدن یا دلایل دیگری تصمیم می گیرند علتش را مخفی کنند.
انسانهای لجباز معمولا نمی توانند کسانی را که با عقاید، افکار، ایده ها و سلایق آنها مخالف هستند تحمل کنند و با آنها مخالفت می کنند و شروع به لج بازی می نمایند فقط به این خاطر که در این دنیا آنها با عقاید و افکارشان زندگی می کنند.
برخی افراد به علت تلافی کردن و یا ناراحتی که از گذشته به آنها رسیده است لجوجانه رفتار می کنند تا احساس تنفر و خصومتشان را نسبت به آنها نشان دهند.
نحوه برخورد با افراد لجباز !
ابتدا لازم است که منعطف باشیم و ما نیز با او لج نکنیم و روی حرف خود تأکید نکنیم اگر ما روی مسأله ی اصرار بیشتر بورزیم فرد لجباز پای تصمیمش محکم تر می ایستد. باید دلیل منطقی رفتارلجبازانه ی او را کشف کنیم و بصورت صادقانه و باز، با فرد مذکور حرف بزنیم و تشخیص دهیم که چه چیزی باعث این رفتار می شود.
در برخورد با یک فرد لجباز جمله هایی مانند قطعاً اشتباه کردی و برداشت شما از این موضوع اشتباه است. … نگوییم زیرا این جملات به فرد حالت دفاعی می دهد پس بهتر است کمی صبر و حوصله به خرج دهیم و به او اطمینان دهیم که به نظرات او به طور کامل توجه داریم و یا می توانیم از این ترفند استفاده کنیم و در جریان گفتگو با آنها اجازه دهیم تصور کنند که شیوه پیشنهادی از جانب ما در واقع برخاسته از نظر آنهاست این روش به آنها احساس غرور خواهد داد.
سعی کنیم آرام و خونسرد و مطمئن به نظر برسیم تا به حرف های ما گوش دهد زیرا اگر او اندکی ناراحتی و یا عصبانیت در چهره ما ببیند برگ برنده را به دست او داده ایم و واکنش عصبی ما مساوی است با شکست در متقاعد کردن طرف مقابلمان. در آخر باید اشاره کنم که فرانسوی ها ضرب المثلی دارند که می گویند تنها احمقها هستند که عوض نمی شوند و این برعکس ضرب المثلی هست که می گوید حرف مرد یکی است. مقاومت در برابر تغییر و لجبازی در پذیرش اشتباه مطمئناً احمقانه است و عواقب ناگواری در پیش دارد.