طی روزهای اخیر مجددا برخی شایعات درباره یکی از جوان‌ترین فرماندهان نیروهای مسلح یعنی امیر فرزاد اسماعیلی فرمانده سابق قرارگاه مرکزی پدافند هوایی مطرح شد که اگرچه عمده آنها تکراری بود، ولی سوالاتی را برای افکار عمومی بوجود آورد.

امیر فرزاد اسماعیلی ۵۱ ساله و دارای دو فرزند (یک دختر و یک پسر) است که هیچ کدام از آنها به گفته خودش دارای مشاغل دولتی نیستند. این فرمانده اهل رودسر در استان گیلان در سال ۱۳۶۸ وارد نیروهای مسلح شد و در سال ۱۳۸۷ درحالی که تنها ۳۸ سال سن داشت، با حکم فرمانده معظم کل قوا به عنوان دومین فرمانده قرارگاه پدافند هوایی کشور منصوب شد.

قرارگاه پدافند هوایی اندکی پیش از آن، با جدا شدن از نیروی هوایی ارتش به عنوان متولی اصلی پدافند هوایی در کشور تشکیل شده بود.

امیر اسماعیل به مدت بیش از ۸ سال این مسئولیت را برعهده داشت و پس از کنار رفتن از این مسئولیت به عنوان مشاور و دستیار فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران در امور پدافند مشغول به خدمت است.

با این تغییر، برخی شایعات و سوالات درباره امیر اسماعیلی مطرح شد، ازجمله اینکه چطور فردی در این سن کم می‌تواند به چنین جایگاهی برسد و چطور بعد از کنار رفتن از مسئولیت خود، کمتر در رسانه‌ها حضور پیدا کرد.

در گفتگو با امیر فرزاد اسماعیلی با حضور در دفتر ایشان در ستاد ارتش، علاوه بر بررسی اجمالی وضعیت پدافند هوایی به طرح این شایعات پرداختیم که می‌توانید متن آن را در ادامه بخوانید:

شما به عنوان کسی که ۸ سال در بالاترین سطح پدافند هوایی کشور مسئولیت داشتید، بفرمایید که وضعیت امروز کشور ما با توجه به حجم تهدیداتی که علیه کشور ما وجود دارد در حوزه پدافند هوایی چگونه است؟

یک اصل در موضوع پدافند هوایی این است که این حوزه دائم و به صورت پیوسته باید مورد پایش قرار بگیرد تا تهدیدات و میزان آنها مورد ارزیابی قرار گرفته و ببینند تهدیدات در سطوح مختلف از کجاست و در کجا باید دفاع قوی تری صورت بگیرد تا در موقع نبرد کمترین آسیب بوجود بیاید. این یک اصل در همه جای دنیاست و ما هم خودمان را طوری آماده کردیم که اگر خدای نکرده درگیری یا جنگی رخ داد، بتوانیم محکم و  سرپا بایستیم.

کشور ما دفاع هوایی یکپارچه و خوبی دارد. هم ارتش جمهوری اسلامی ایران و هم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بحث دفاعی هوایی از هر حیث اقدامات شایسته‌ای کردند.

مهمترین سرمایه کشور ما جوانان هستند. در دفاع هوایی که به دست همین جوانها در ارتش و سپاه فراهم شده، بیشتر سامانه ها توسط شرکت‌های نوپایی ساخته شدند که از نظر دانشی از تمام کشورهای اطراف ما یک سر و گردن بالاتر هستند و توانسته‌اند مثلا راداری را طراحی کنند که جزو ۶ کشور اول دنیا در این حوزه است.

در مقاطع مختلف ما شاهد برخی تهدیدات صریح از سوی رژیم صهیونیستی هستیم که مقاماتشان یا رسانه‌ها و افراد وابسته به آنها اعلام می‌کنند که این رژیم آماده حمله به ایران است و برای مثال می‌خواهد مراکز حساس کشور ما را هدف قرار دهد. برخی معتقدند این تهدیدات بیشتر عملیات روانی است ولی به هرحال نیروهای مسلح تهدیدات کوچک را هم نادیده نمی‌گیرند. ارزیابی شما از این تهدیدات چیست و چقدر این تهدیدات امکان اجرایی شدن دارد؟

اگر رژیم غاصب صهیونیستی ادعا می‌کند که فلان جا را می‌زند، مطمئن باشید پشت این قضیه یک مسئله اقتصادی نهفته است. کلا شیوه کار اینها به همین صورت است. خود آنها بخوبی می‌دانند که اولین اقدامشان علیه ما آخرین لحظه‌ای است که آنها آسمان را می‌بینند و نفس می‌کشند.

نیروهای مسلح ما برای دفاع از آسمان کشور کمترین غفلتی ندارند و دائم در حال فعالیت هستند. شما یادتان هست در سال ۹۳ هواپیمایی که حامل ۱۰۸ نظامی آمریکایی بود و به دروغ با نام غیر نظامی از افغانستان به سمت یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال حرکت بود، در کشور ما به زمین نشانده شد.

همان موقع جنگنده‌های اف ۱۸ آمریکایی به مرزهای آبی و هوایی ما نزدیک شدند اما به آنها اخطار داده شد که تمکین کردند. خلبان آن هواپیما هم عذر خواهی کرد و پذیرفت که دستورالعمل‌ها را رعایت نکرده و می‌خواسته با میان‌بر زدن از جمهوری اسلامی مسیر را نزدیک‌تر کند، اما این دروغ گویی از نظر ما پذیرفته نبود.

در پی این تهدیدات، گاهی هم اخباری در فضای مجازی منتشر می‌شود که مثلا هواپیماهای جنگنده اسرائیلی وارد فضای ایران شدند و بعد از انجام ماموریت برگشتند. این یک واقعیت است که این رژیم از هواپیماهای روز دنیا بهره می‌گیرد که نمونه آن جنگنده اف۳۵ است ولی واقعا این هواپیماها این امکان را دارند که بدون اطلاع پدافند هوایی وارد فضای ایران بشوند و برگردند و هیچ برخوردی با آنها صورت نگیرد؟

شایعات دروغ همیشه وجود دارد. در مورد تقرب جنگنده های اف ۳۵ رژیم اشغالگرقدس به مرزهای کشور که قبلا هم منتشر شده بود، اگر به سابقه اخبار مراجعه شود می بینیم که اولین کسی که این موضوع را تکذیب کرد رژیم صهیونیستی بود. بله جنگنده اف۳۵ یک هواپیمای خیلی پیشرفته است که در اختیار این ها قرار گرفته و این رژیم هم قصد ندارد از این هواپیما استفاده اقتصادی و کشاورزی بکنند بلکه می خواهند از آن یک استفاده نظامی وضد امنیتی علیه دیگران داشته باشند. اما رژیم اشعالگرقدس هم می داند استفاده نادرست از امکاناتی که دارند، کمترین تبعاتش نابودی موجودیت آنهاست.

در مورد اینکه آیا جمهوری اسلامی توانایی کشف جنگنده‌ها و هواپیماهای رادار گریز را دارد یا نه من مثالی می‌زنم. زمانی می‌گفتند هواپیمای u۲ آمریکایی در ارتفاع ۸۰ هزار پایی از آسمان ایران عبور می‌کند و ایران هم نمی‌تواند با آن مقابله کند اما ما صوت مکالمه و اعلام اخطار به این هواپیما را دراختیار صدا و سیما قراردادیم و پخش شد.

این هواپیما از کرانه پاکستان به سمت افغانستان در حرکت بود که دو رادار کشور ما به آن اخطار دادند در صورتی که در عرف بین‌المللی اینگونه است که تنها یک رادار به هواپیما اخطار می‌دهد اما با دو رادار به این هواپیما اخطار دادیم تا این هواپیما -که خودش پردازشگر سیستم های دفاعی کشور های مختلف است- بفهمد که از طریق دو رادار و با دو فرکانس مختلف مورد پردازش قرار گرفته است. علاوه بر این، در ارتفاع ۶۷ هزار پایی روی این هواپیما قفل راداری هم انجام شد و این موضوع را هم خود هواپیما از طریق سامانه داپلر و رادارهای پهلونگر خود متوجه شد.

ما امروز به این فناوری دست یافتیم که حتی یک موشک بالستیک که در ارتفاع ۱۵۰ هزار پایی به سمت زمین شیرجه می‌زند را نیز بتوانیم کشف و رهگیری کنیم.

در دنیا مرسوم است کسی که سامانه آفندی می‌سازد برای قدرت نمایی هم که شده، مشخصات آن را اعلام می‌کند اما کسی که سامانه پدافندی می‌سازد نمی‌تواند مشخصات و اجزای سامانه خود را اعلام کند به همین دلیل است که در این مورد شبهه ایجاد می‌شود.

سامانه‌های پدافندی خودشان را در هنگام رزم نشان می‌دهند. تاکنون که اسرائیلی‌ها فقط رجز خواندند و ادعا کرده‌اند که نفوذ کرده‌ایم به آسمان ایران که بعداً خودشان آن را تکذیب کردند.

سرنوشت نفوذ در کشور برای هر پرنده بیگانه می‌شود همان بلایی که سر آرکیو۱۷۰ آمریکایی آمد و اوباما حاضر بود مبالغ بیشتر از هزینه تولید آن را بپردازد تا لاشه‌اش را تحویل بگیرد.

بیشتر بخوانید:

• امیر اسماعیلی: سامانه موشکی اس ۳۰۰ در کشور مستقر است/ باور ۳۷۳ وارد شبکه یکپارچه پدافندی می‌شود

• روایت فرمانده قرارگاه پدافند هوایی از تلاش‌ها برای ایجاد اختلاف بین سپاه و ارتش

 چقدر ما امروز توان برطرف کردن نیازهای‌مان در داخل را داریم؟ و آیا به صرفه‌تر نیست که بجای هزینه در طراحی و ساخت، این تجهیزات را از بیرون خریداری کنیم؟

من این سوال شما را به یک مثال جواب می‌دهم. چند سال پیش در یک منطقه روستایی برف سنگینی آمد و برخی نانواها نان لواشی را که دانه‌ای ۱۵۰ تومان بود به قمیت خیلی بالاتر به مردم فروختند. به همین دلیل برخی مردم به فکر تهیه تنورهای کوچک خانگی افتادند تا اگر دوباره این ماجرا تکرار شد، نان گران نخرند. چند وقت بعد در همان منطقه برف شدیدتری آمد ولی چون مردم این توانمندی‌ را قبلا در خودشان ایجاد کرده بودند، نان گران نشد. این می‌شود همان مسئله بازدارندگی به زبان ساده.

درمورد سامانه‌های دفاع هوایی که در داخل کشور طراحی و ساخته می‌شود باید بگویم همه سامانه‌های دفاع هوایی تقریباً یک بستر فنی مشترک دارند که بسته به نوع تهدید و نوع نیاز مواردی را اضافه و کم می‌کنند.

زمانی که ما هنوز اس ۳۰۰ را از روسیه دریافت نکرده بودیم، یک بار ژنرال بندالوف فرمانده نیروی هوایی روسیه به ایران آمد. ایشان دو سوال از من پرسید یکی اینکه آیا شما واقعا آرکیو ۱۷۰ آمریکایی را زده‌اید و دوم اینکه آیا شما S۳۰۰ ایرانی را ساخته اید یا نه؟ پس از ملاقاتی که ما با هم داشتیم و بازگشت ایشان به روسیه تقریبا دو ماه بعد، سامانه‌های اس ۳۰۰ تحویل ایران شد.

در واقع آن ها به این نتیجه رسیدند که ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم اما شاید قدری دیرتر. این خیلی خوب است که ما بتوانیم برویم یک سامانه را از کشوری بخریم و استفاده کنیم مثلاً ما سامانه اس ۳۰۰ را از روسیه خریدیم اما خوب است شما که گزارش دفاعی می‌نویسید در یک رزمایش بروید و ببینید که آیا آن اس ۳۰۰ که امروز ما استفاده می‌کنیم همان است که در ارتش روسیه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

همان روزی که ما این سامانه را در کویر سمنان و در جریان رزمایش دماوند مورد آزمایش و ارزیابی قرار دادیم خارج از شیوه نامه هایی بود که روس‌ها از ما انتظار داشتند.

دوستان دوره دیده ما چیزی را برای اس ۳۰۰ تعریف کردند که در خود روسیه هم تعریف نشده بود. ما اس ۳۰۰ ارتقا یافته pmu۲ را تحویل گرفتیم اما بر اساس نیازهای خودمان آن را تغییر دادیم. البته ما سامانه اس ۲۰۰ را نیز با درصد بسیار بالایی تغییر دادیم و حتی با آن، موشک برد متوسط هم شلیک کردیم.

خود روسها گفتند ما برای تست اس۳۰۰ علیه موشک بالستیک دهها تیر موشک شلیک کردیم. ولی ما این کار را با تعداد بسیار محدودی موشک به نتیجه رساندیم. این هم مقدورات دفاع هوایی ما را نشان می دهد. البته بعد از آن موشک بالستیکی هم بوده که با اس ۳۰۰ نتوانستیم آن را بزنیم و آن را با سامانه باور ۳۷۳ زدیم.

اس ۳۰۰ در مقابله با موشک‌های نیمه بالستیک و کروز بسیار موفق است اما بهتر از اس ۳۰۰،  سامانه هایی مانند تلاش و باور ۳۷۳ و سایر سامانه‌هایی است که ما در اختیار داریم. دستیابی به چنین سامانه‌هایی بسیار پرهزینه است و برای اینکه بگوییم یک سامانه از اطمینان پذیری بالایی برخوردار است باید تعداد شلیک‌های زیادی انجام بدهیم که هزینه‌های زیادی در بر دارد لیکن در کمترین زمان و با کمترین هزینه، کمترین شلیک و استهلاک توانسته‌ایم سامانه‌هایی را طراحی کنیم و در رزمایش های متعدد ، مورد بهره برداری عملیاتی قرار دادیم.

 اخیرا شاهد هستیم که یمن حملات موشکی و پهپادی خود را علیه برخی کشورهایی نظیر امارات و عربستان شدت بخشیده و علی رغم آنکه این کشورها از سامانه‌های دفاعی هوایی پیشرفته آمریکایی برخوردار هستند قادر به پاسخگویی به حملات یمنی‌ها نیستند. تحلیل شما در این باره چیست؟

کشورهایی که امروز یمن آنها را ادب می‌کند در صد سال اخیر هیچ سامانه‌ای را طراحی نکرده اند که بتواند با موشک بالستیک مقابله کند و همه آنها را خریده‌اند اینکه انسان صرفا یک سامانه را بخرد داستانش مانند همین کشورها است.

البته کشوری مانند عربستان رزمایش‌های گسترده‌ای را برای دفاع هوایی برگزار می‌کند و برابر اطلاعات واصله خیلی از  این رزمایش‌ها را هم  با پیش فرض حمله احتمالی ایران و مقابله با آن اجرا کرده در صورتی که موضوع کلی‌ای که آنها در نظر گرفته‌اند اشتباه است و ایران قصد حمله به هیچ کشوری را ندارد. خب وقتی مبنای  یک رزمایش غلط باشد محاسبات مقابله اش هم  اشتباه می‌شود.

در چنین شرایطی است که آنها  قادر نیستند موشک‌های یمن را بزنند، چون قبلاً برای این کار تمرین نکرده‌اند و سامانه‌های آنها هم عاریه ای است و تعدادی مزدور روی آنها کار می‌کنند به همین دلیل هیچ وقت موفق نمی‌شوند.

اگر برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تسلیحات خریداری شده خود را در خیابان‌هایشان جمع کنند دیگر جایی برای حرکت باقی نمی‌ماند از بس که این ها سامانه و سلاح خریداری کرده‌اند، اما واقعا این سامانه ها به چه درد آنها می‌خورد؟ چرا به فکر ایجاد یک صلح و آرامش نسبی در این منطقه نیستند؟ آیا واقعا ما که در این منطقه هستیم نمی‌توانیم به کمک کشورهای منطقه و برادرانه، با هم صلح ایجاد کنیم؟ ما بارها اعلام کردیم که می توانیم با همراهی کشورهای منطقه ، امنیت منطقه را حفظ کنیم، اما حقیقت آن است که دشمن خارجی، قصد دارد ما را به جان هم بیندازد. در این بین جمهوری اسلامی ایران عاقل است و خودش را از این تنش‌ها دور نگه می‌دارد اما از خودش در صورت لزوم و هر گنه تعدی به قوی ترین و بهترین شکل دفاع می‌کند.

 خب اگر اجازه بدهید چند سوال شخصی هم بپرسیم، خصوصا اینکه اخیرا شایعات تکراری درباره شما منتشر شده بود و حتما خودتان هم این شایعات را دیدید یا شنیدید. اینکه اصلا شما چطور با این سن کم توانستید اینقدر سریع پله های رشد را تا فرماندهی قرارگاه پدافند هوایی طی کنید و با اینکه در زمان مسئولیتتان خیلی در رسانه ها حضور داشتید، چرا بعد از کنار رفتن از ازمسئولیت، یکباره اینقدر حضور شما کم رنگ شد؟ مسائلی را هم شایعه کردند که شما بازداشت شدید و یا موضوعات دیگر و دلایلش را هم مسائل کاری و شخصی عنوان کردند. از درز اطلاعات تا اینکه مثلا جنگنده اسرائیلی وارد آسمان ایران شده و به دلیل ضعف پدافند با آنها برخورد نشده و برخی شایعات دیگر. من سعی کردم عمده این شایعات را صراحتا مطرح کنم تا شما پاسخ بدهید.

بله. خیلی ممنونم که صراحتا این سوال‌ها را پرسیدید تا من هم صریح جواب بدهم.

من البته در هجده سالگی هم ازدواج کردم و در این سن هم به کسی که کار و خانه و ماشین نداشته باشد زن نمی‌دهند من خودم هم دخترم را به چنین کسی نمی‌دهم. پس ازدواج ما هم رانتی بوده و باید ببینیم رانت ما چه بوده است.(خنده)

اولا بگویم که هیچ بستگانی در رده‌های بالای نیروهای مسلح نداشته و ندارم.

 البته قول رایجی هست که امیر صالحی فرمانده سابق ارتش دایی شما هستند.

امیر صالحی نه دایی من هستند و نه پدر همسر بنده. تا جایی که پرسیده ام، ایشان هیچ خواهری ندارند و مادر من هم تک فرزند است و برادری ندارد. من در سال ۸۴ فقط می‌دانستم امیر صالحی فرمانده کل ارتش است و تا سال ۸۸ که جانشین اطلاعات شناسایی شدم چون بنا بر ماموریت در مناطق مختلفی زندگی کردیم، اصلا ایشان را از نزدیک ندیده بودم. در مورد ارتقای درجه هم من قبل از انتصاب به عنوان فرمانده قرارگاه پدافند هوایی، وقتی در پایگاه هوایی دزفول ارشدیت گرفتم، از درجه ستوان دومی به درجه سروانی رفتم و اصلا درجه ستوانیکمی را ندیدم. البته از نظر خودم زحمتی هم بیش از سایرین نکشیدم که بگویم لیاقت این ترفیع را داشته‌ام. لیکن تشخیص فرماندهان ارتقای بنده بوده ضمنا دوست و آشنا و فامیلی هم نداشته‌ام.

زمانی هم که قرار شد قرارگاه پدافند هوایی تشکیل شود، امیر صالحی با افراد زیادی مصاحبه کردند از جمله با بنده. بعدا متوجه شدم که دوستانم، من را به ایشان پیشنهاد داده بودند. که مجموعا هشت سال که زمان قابل توجهی است، این مسئولیت سنگین را عهده دار بودم و الحمدلله با همت جهادی همرزمان عزیزم سعی کردیم تکلیف سربازی خود را به نحو شایسته انجام دهیم.

اما در موضوع  شایعه درز اطلاعات یا آنچه جاسوسی شایعه شده الحمدلله، کشورمان دارای چند سامانه اطلاعاتی قوی است و اگر رد جاسوسی فردی زده شود، دیگر به ارتباطات و جایگاه او نگاه نمی‌کنند چراکه بر سر امنیت نظام و مردم هیچ تعارفی نباید داشت.

ما سرباز هستیم و هرکجا که از ما بخواهند، با جان و دل کار می کنیم. بعد از انتصاب امیر موسوی به فرماندهی کل ارتش، تصمیم بر این شد که شمایل و ساختارپدافند هوایی تغییراتی کند و نیروی پدافند تشکیل شود و ما هم در جایگاه یک سربازتمکین کردیم.

یعنی تغییر شما «برکناری بخاطر تخلف» نبود؟

اگر کسی به هر علتی، برکنار شود می‌رود در خانه‌اش می‌نشیند. من از قرارگاه پدافند هوایی به سمت مشاور پدافند هوایی فرمانده کل ارتش با جایگاه سپهبدی منصوب شدم که این جایگاه با روح موضوع برکناری کاملا در تضاد است. برکناری در صورتی است که طرف خلافی کرده که در این صورت در اختیار مراجع قضایی قرار می‌گیرد نه اینکه به او جایگاه دیگری بدهند.

اما در مورد اتهامات اقتصادی یا هرچیز دیگری. چارلی چاپلین می‌گوید: «در دنیا جا برای همه هست». نیاز نیست شما جای کس دیگری را بگیرید تا یک جا برای خودتان باز کنید. من توصیه‌ام این است که لااقل یک شایعه خوب درست کنند. در مورد خانه و زمین و این دست شایعات، من از همینجا اعلام می کنم که سازمان ثبت اسناد یک بررسی دقیق بکند فامیلی بنده را که می‌دانند «اسماعیلی سالومحله» است و البته درمورد همسرم، هرجایی چیزی بیش از آنچه یک سرباز باید داشته باشد، موجود بود، رسما اعلام شود. من یک خانه معمولی و یک ماشین معمولی دارم. اگر چیز بیشتری داشتم همه را به مردم عزیز اعلام و ثبت و ضبط کنند.

ما روزی که انتخاب کردیم سرباز باشیم، این شغل را دوست داشتیم اما روزی که مسئول شدیم انتخاب کردیم که سینه خودمان را سپر کنیم و الان هم افتخار به سربازی نظام و رهبر معظم انقلاب اسلامی می کنم.

 برخورد خودتان در مواجهه با این شایعات چطور است؟

به هرحال انسان ناراحت می‌شود اما ناراحتی بیشتر من از باب اعتبار نظام و نیروهای مسلح بود. چون وقتی می‌گویند فلانی به دلیل جاسوسی اعدام شد، افکار عمومی تحت تاثیر این شایعات می‌گوید این سربازی بوده که کشور ۸ سال به او اعتماد کرده است.

لحظه‌ای که این شایعه پخش شد اول به خانواده درجه اولم خبر دادم که من سالم هستم و از همین دنیا با شما صحبت می‌کنم.(خنده)